Tot je veertigste zorgt je lichaam voor jou, daarna zijn de rollen omgedraaid. Tot je veertigste kom je nog wel weg met een nachtje doorhalen, met een weekje brassen of met een ongezonde leefstijl met veel stress. Maar na je veertigste wordt alles anders. En na je vijftigste is er helemaal geen houden meer aan. Dan zijn de spelregels compleet anders.  

En dan kun je op je kop gaan staan, maar alles wat je in het verleden deed om de boel weer recht te trekken werkt dan echt niet meer. Of het werkt misschien nog een klein beetje, maar kost je veel meer moeite dan normaal. Vaak wordt je buik gewoon dikker, heb je minder energie en zit je niet meer lekker in je vel omdat je baalt van dat lijf en je jezelf afvraagt wat je eigenlijk aan moet met jezelf en met de extra vrije tijd omdat je kinderen ineens het huis uit gaan. Al met al dus heel frustrerend en confronterend als je het mij vraagt.

En dat allemaal omdat de spelregels zijn veranderd. Want je zorghormonen oestrogeen en progesteron gaan met pensioen en ze dragen het stokje over aan jou. Vanaf nu is het de bedoeling dat jij gaat doen voor jezelf wat zij de afgelopen veertig jaar hebben gedaan voor jou. Maar niemand heeft je ooit geleerd hoe je dat moet doen. Wat je hormonen precies nodig hebben na je vijftigste en hoe dat in zijn werk gaat.  

In deze podcast neem ik je mee in het verhaal. Ik leg je uit waarom je taille verdwijnt, je hoofd overloopt en je jezelf kwijt bent. En ik vertel je meer over de nieuwe spelregels van jouw 50+ lijf en wat wél werkt. Zodat je gaat begrijpen hoe je jouw lichaam kunt ondersteunen en met haar kunt gaan samenwerken.

Veel luisterplezier!

Je kunt de podcast ook luisteren in deze podcast-apps.

• YouTube Video
• YouTube Music Podcast
• Apple Podcast
• Spotify Podcast

Cortisol Reset

Dag mooie vrouw!

Daar ben ik weer met een speciale ingelast podcast. Ik kan het niet laten. En dat is ook echt zo, ik mis het echt om iedere week een podcast te maken. En tegelijkertijd geniet ik enorm van de extra tijd die ik iedere week overheb om buiten te spelen, te lezen, te breien en nieuwe dingen te bedenken. Want dat is hoe het werkt voor mij. In de rust ontstaan de mooiste ideeën, inzichten en plannen. De afgelopen maand is werkelijk voorbij gevlogen. Ik heb heel veel gedaan in de moestuin, die ligt er nu echt prachtig bij. Alles groeit als kool en ik geniet iedere dag opnieuw als ik naar buiten kijk. Verder hebben we natuurlijk vorige week hier uitgebreid midzomer gevierd met een grote groep vrienden. Echt helemaal op zijn Zweeds, op verzoek van ondergetekende. Ik wilde het weleens meemaken. Dus compleet met visbuffet, bloemenkransen en Zweedse spelletjes. Echt superleuk en super bijzonder allemaal. Zelf merk ik dat ik steeds meer tot rust begin te komen. Ik heb afgelopen winter zo hard gewerkt en zoveel stress gehad. En ik merk dat het nu een stuk beter gaat met me. Dus de time out is goed. Beetje dubbel ook natuurlijk omdat ik zo gewend was om iedere week een podcast te schrijven en op te nemen, dus in het begin was het echt even wennen. Maar nu vind ik het heel fijn.

Maar goed, waarom dan nu toch een podcast? Daarvoor moet ik je drie jaar mee terug in de tijd nemen. Toen waren we net verhuisd naar Zweden. En dat was natuurlijk een heftige tijd voor iedereen met veel stress. Tel daarbij op de stress van de emigratie en dan heb je het feest wel compleet. Ik wilde graag naar Zweden, maar verhuizen is en blijft gewoon intens. Ik weet nog dat we daar net woonden op het golfpark en dat ik het park afreed naar de supermarkt. En dat ik echt letterlijk de stress van me af voelde glijden. Dat was zo’n bijzondere ervaring. Ik wist natuurlijk wel ergens dat ik stress had, maar om het dan zo van me af te voelen glijden was best bizar. Op dat moment stond ik er verder niet zo bij stil. Maar zoals dat bij dat soort momenten gaat werkt dat natuurlijk behoorlijk na. En hoe meer ik de rust in mezelf voelde terugkomen, ook gevoed door de rust die hier in Zweden is, hoe beter ik me begon te voelen. Hoe meer ik voelde dat ik de verbinding met mezelf weer tot stand kon brengen. Ik had steeds minder haast en toch kwam alles gewoon af. De dingen die ik wilde maar die niet belangrijk waren verdwenen steeds verder naar de achtergrond en miste ik ook niet. Mijn leven ging steeds meer terug naar de essentie. Vertragen werd mijn nieuwe sleutelwoord. Naast vereenvoudigen. Want daarmee was ik natuurlijk in Nederland al begonnen. Met ontspullen en alle ruis van de lijn verwijderen.

Ik zakte steeds meer in mezelf. En intussen zat ik natuurlijk ook middenin de overgang. Dat is ook zo’n dingetje. Je denkt heel lang dat het jou niet gaat gebeuren, dat jij daar geen last van gaat krijgen, maar er is geen ontkomen aan. Wat ik wel merkte is dat des te gestrester ik was, des te meer last ik had van allerlei klachten en kwalen. Gelukkig heb ik niet veel opvliegers gehad tot nu toe, maar ik heb wel heel veel last gehad van het mentale stuk. Van moodswings en af en toe ben ik ook behoorlijk depressief geweest. Maar ik merkte dat wanneer ik terugkeerde naar de rust in mezelf, dat het gelijk een stuk minder werd. Op dat moment heb ik nog niet gelijk de connectie gelegd met het stresshormoon cortisol en wat dit doet in een vrouwenlichaam, speciaal bij vrouwen 50+. Dat kwam pas later, toen ik aan jullie heb gevraagd wat nu eigenlijk de dingen zijn waar je tegenaan loopt. Wat op dit moment de grootste uitdaging is of frustratie is als het gaat om hoe je je voelt in je lichaam en in je leven. Waar je bang voor bent en wat je absoluut niet wilt dat gebeurt en dat als ik een magische toverstaf zou hebben, wat ik dan voor je zou mogen wegnemen of veranderen.

En de reacties waren echt zo herkenbaar. Als vrouwen 50+ zien we dat er van alles gebeurt met ons lichaam. We staan erbij en we kijken ernaar en vervolgens zitten we met de handen in het haar. Want natuurlijk begrijpen we best dat ons lichaam ouder wordt. Dat we rimpels krijgen. Dat onze lichaamsbouw verandert, maar wanneer dat allemaal gebeurt zonder overleg, wanneer ons lichaam gewoon lekker haar gang gaat en we ineens onze broek niet meer dicht kunnen krijgen, ook al eten we nog gewoon hetzelfde als altijd. Ook al sporten we regelmatig en ook al doen we echt niets geks, dat voelt zo ontzettend oneerlijk. Tenminste, dat vind ik wel. Ik bedoel, die overgangsklachten is één, maar wanneer ons lichaam dan ook nog compleet haar eigen agenda lijkt te hebben dan is dat dubbel frustrerend. Dat het lijkt alsof alle spelregels in één nacht zijn veranderd. En dat is gewoon zwaar kut. Want we hebben al wel genoeg op ons bordje toch.

En dat is nu exact waar het over gaat. We hebben veel te veel op ons bordje. We zorgen voor de mensen om ons heen, veel van ons zijn aan het mantelzorgen, we hebben een baan en daarnaast willen we nog een studie volgen. We zijn ons huis aan het verbouwen, hebben pubers die uit huis gaan en daarin geholpen moeten worden. Nou ja, ga zo maar door.

De dagelijkse drukte samen met een complete interne reorganisatie in je lijf plus de veranderende spelregels zorgt vaak voor ontzettend veel interne druk en stress. En het triggert de angst dat we steeds meer aankomen. De angst voor lichamelijke pijn of voor gezondheidsproblemen. Voor een verdwijnende taille. En daarbij komt dan nog het hele mentale circus. We zijn gewoon moe. Op van het zorgen voor alles en iedereen. Dit is veel meer stress dan ons lichaam aankan. En nogmaals, zo tot je veertigste, vijfenveertigste kwam je daar nog wel mee weg. Dan ging je een paar weken op vakantie en kon je er weer tegen. Maar nu lukt dat niet meer.

Want met het verdwijnen van de zorghormonen, zijn de spelregels inderdaad veranderd. Voor ons vrouwen 50+ gelden echt andere zelfzorgregels dan daarvoor. Tot je veertigste, vijfenveertigste heb je nog de beschikking over oestrogeen en progesteron. En deze twee hormonen zorgen ervoor dat je makkelijker je bloedsuikerspiegel kunt reguleren waardoor je minder gevoelig bent voor suiker. Maar ze zorgen er ook voor dat je veel beter met stress kunt omgaan. Daarbij is oestrogeen een heel belangrijke neuromodulator in een vrouwenbrein. Het beïnvloedt letterlijk hoe je denkt, voelt, reageert en je leven leidt. Zodra dus de oestrogeenspiegels gaan schommelen of dalen (zoals in de overgang), verandert er dus veel, niet alleen fysiek, maar ook mentaal en emotioneel.

Wat er dus gebeurt is dat je oestrogeen en progesteron langzaam verdwijnen omdat je eierstokken met pensioen gaan. Je lichaam lost dit op door een deel van de productie van de vrouwelijke hormonen te halen uit je vetcellen. Vandaar dus dat het heel natuurlijk is dat je meer vetten gaat vasthouden tijdens en na de overgang. Een ander deel wordt overgenomen door je bijnieren. Dit is de plek waar je stresshormonen worden aangemaakt. Zij nemen na de overgang ook een deel van de productie van zowel oestrogeen als progesteron over. Maar... ze doen dat in veel kleinere hoeveelheden dan je eierstokken ooit deden. En ze gebruiken daarvoor de grondstof DHEA. Dit is dezelfde grondstof als die ze nodig hebben voor de aanmaak van de stresshormonen cortisol en adrenaline. En nu komt het: je bijnieren zullen altijd de voorrang geven aan de productie van stresshormonen (cortisol en adrenaline) boven de productie van de vrouwelijke hormonen. Omdat vanuit de overleving vluchten belangrijker is dan voortplanten.

Wanneer je dus een druk, vol en gestrest leven leidt of hebt geleid, dan is de kans groot dat je bijnieren niet voldoende grondstof of capaciteit beschikbaar hebben voor de zo noodzakelijke productie van de vrouwelijke hormonen. En daardoor kom je in een soort van hormonale bermudadriehoek terecht waar je maar heel lastig uit kunt komen. Omdat niemand je ooit heeft verteld hoe je dit kunt doen. Want ons huidige systeem, de huidige oplossingen die we hebben zijn allemaal ontwikkeld voor mannen en voor vrouwen met een goede hormoonbalans. Alhoewel ze daar ook maar zo, zo werken. We hebben gewoon echt een andere aanpak nodig als vrouw. En al helemaal als vrouw 50+. Maar goed, dat heb je zelf inmiddels ook wel door denk ik.

Goed, de hormonale Bermudadriehoek. Hoe zit het daarmee. Want dit is echt heel belangrijk om te weten. Als je begrijpt hoe dit werkt, dan kun je stapje voor stapje steeds beter gaan leren samenwerken met jouw veranderende lichaam. Want dat is waar het allemaal over gaat. Jij zult de taken over moeten nemen van de vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron. Jij zult alles moeten gaan doen wat deze twee prachtige hormonen hebben gedaan voor jouw lichaam.

Dat is de uitnodiging van de overgang. Om je weer te verbinden met jezelf, je lichaam en je leven te gaan creëren zoals dat goed voelt voor jou. Je hebt gezorgd, je hebt gedragen, je hebt geslikt voor de lieve vrede. En dat alles onder invloed van die prachtige vrouwelijke zorghormonen. Maar die zijn aan het verdwijnen. En dat betekent dat je nu wordt uitgenodigd om zelf de volledige verantwoording te nemen voor jou. Om echt onvoorwaardelijk te gaan kiezen voor Me First. Hoe moeilijk dat soms ook is.

Maar ik dwaal af. Ik had het over de hormonale Bermuda Driehoek waar zóveel vrouwen 40+ in verdwalen. Omdat niemand het ze ooit heeft uitgelegd. Die hormonale Bermuda Driehoek bestaat uit de hormonen cortisol, insuline en dopamine.

Cortisol is het stresshormoon dat wordt aangemaakt als je langdurig stress ervaart. Maar cortisol is ook het opstarthormoon dat ervoor zorgt dat je ’s-Morgens als je wakker wordt op wilt staan en zin hebt in de dag. Cortisol is een soort van dagelijkse wekker voor je lichaam. Het zorgt ervoor dat er glucose wordt vrijgegeven in je bloed zodat je gelijk energie hebt voor actie.

Insuline is natuurlijk bekend als het bloedsuikerspiegel regulerende hormoon. Maar insuline doet veel meer dan dat. Het bepaalt…

• Of je vet verbrandt of aankomt
• Of je helder bent of wazig: het beïnvloedt je brein en stemming en als je insuline of bloedsuikerspiegel schommelen kun je last krijgen van brain fog, concentratieproblemen, vergeetachtigheid. Je kunt je prikkelbaar, rusteloos of emotioneel labiel voelen en je kunt last krijgen van zin in zoet omdat je brein om dopamine vraagt
• Insuline speelt een belangrijke rol bij de werking van je schildklier en bij het voorkomen van allerlei ontstekingen in je lichaam zoals artrose, reuma of bijvoorbeeld zere voeten of een opgeblazen gevoel
• Insuline heeft invloed op je slaap. Wanneer je teveel insuline in je bloed hebt, is het lastig voor je lichaam om het slaaphormoon melatonine aan te maken. Waardoor je moeilijker inslaapt of ineens midden in de nacht klaarwakker bent of honger hebt.
• Insuline regelt ook je bloeddruk. Als je insulinespiegel hoger is, dan heeft dat ook effect op je bloedruk. Omdat je daardoor meer natrium en vocht vasthoudt.

En als gezegd, tot je vijftigste werd een groot deel van deze invloed getemperd door het hormoon oestrogeen. Omdat oestrogeen ervoor zorgde dat je lichaam beter kon omgaan met suiker waardoor je bloedsuikerspiegel makkelijker in balans bleef en je dus minder insuline nodig had. Maar na je vijftigste zijn je oestrogeenspiegels veel lager en vlakker geworden, en heb je de beschermende pieken niet meer die je vroeger hielpen om in balans te blijven. En moet jij die taak dus overnemen.

Dan hebben we natuurlijk nog de neurotransmitter dopamine. Ik noem dat ook wel ons feel-good hormoon. En dopamine en oestrogeen zijn elkaars besties. Dopamine is je motivatie- en beloningsstofje. Het zorgt ervoor dat je zin hebt om dingen te doen, ergens op aan te gaan, gefocust blijft, plezier beleeft en je goed voelt over jezelf.

Maar… dopamine werkt niet op zichzelf. Het heeft een vriendin nodig. En dat is oestrogeen. Samen kunnen ze geweldig dansen. Als ze samen in flow zijn, dan voel je je energiek, helder, gemotiveerd en in balans. Maar na je veertigste raakt de boel uit balans. Ineens is dopamine haar danspartner kwijt. En ze weet niet goed hoe ze het nu zelf moet doen. En ineens is je humeur all over the place. Kun je niet meer helder nadenken en voel je je leeg, somber of rusteloos. En om je beter te voelen ga je dingen doen die het uiteindelijk alleen maar erger maken.

• Je eet die reep chocola
• Je drinkt dat glas wijn
• Je verliest jezelf in scrollen of online shoppen

En daarmee creëer je misschien tijdelijk een dopaminepiek, maar daarna voel je je vaak nog leger en vooral enorm schuldig.

Dit is de hormonale bermudadriehoek voor vrouwen 50+. Insuline, cortisol en dopamine. En die wordt in gang gezet doordat je oestrogeen af begint te nemen.

Het begint ermee dat een verlaagd oestrogeen ervoor zorgt dat je minder goed kunt omgaan met stress. Waardoor je dus sneller en meer cortisol aan zult gaan maken. Daardoor word je prikkelbaarder, emotioneler en krijg je steeds meer stress en dus steeds meer cortisol. Dat is stap 1.

Wanneer je cortisolspiegel hoger wordt, zal je bloedsuikerspiegel meer gaan schommelen. En dat is logisch. Want evolutionair gezien betekent stress dat je energie nodig hebt om te vluchten of te vechten. En om dat te kunnen doen heb je energie nodig in de vorm van suikers. Dus cortisol maakt suikers vrij maar als je niet letterlijk wegrent (wat je meestal niet doet) moet insuline ingrijpen om die suiker weer op te ruimen. Hiermee kun je in een eindeloos een tweetje terecht waarbij de cortisol suikers vrijmaakt die je niet gebruikt om te vechten of te vluchten en insuline deze suikers keihard opslaat als vetten rondom je buik. Dat is stap 2.

En dat brengt ons bij stap drie en dat is dopamine. Want teveel insuline zorgt ervoor dat de dopamine receptoren in je brein lui worden (dit heet met een mooi woord dopamine resistentie). En dat betekent dat er wel dopamine is, maar dat je brein er niet goed meer op reageert. Waardoor je je vlak, lusteloos en leeg voelt. En stress maakt het nog erger omdat het ervoor zorgt dat je brein snakt naar dopamine. En daardoor zal je brein je triggeren om op zoek te gaan naar snelle beloningen in de vorm van…

• chocola
• wijn
• chips
• scrollen
• shoppen
• Netflixen tot diep in de nacht

Dit zijn allemaal dopaminepiekers. Maar: die werken maar heel kort. Daarna beland je in een vicieuze cirkel:

• Je voelt je leeg of gestrest
• Je grijpt naar iets dat snel dopamine geeft (eten, wijn, scherm)
• Je krijgt daarna spijt of schuldgevoel
• Dat geeft opnieuw stress
• En je brein blijft zeuren om dopamine

Zodat je voordat je het weet gevangen zit in een eindeloze spiraal waarin je het gevoel hebt dat je volledig de controle kwijt bent over je lichaam. Waarbij je taille steeds dikker wordt, waarbij je allerlei gezondheidsproblemen krijgt en waarbij je niet meer vooruit te branden bent.

En het kutte is: traditionele oplossingen zoals meer sporten, minder eten, of nog strenger zijn voor jezelf werken allemaal averechts. Omdat ze alleen maar meer stress creëren waardoor je jezelf steeds verder vastdraait.

De beste manier om dit op de lossen is, door de Bermuda Driehoek voor je te laten werken in plaats van tegen je. En dat kun je doen door je cortisol te gaan resetten.

Wanneer je dat gaat doen zul je merken dat …

• Je minder behoefte hebt aan suikers, snacks en wijn en uiteindelijk automatisch gaat stoppen met het vaak dwangmatige snoepen en snaaien waar je nu geen controle over lijkt te hebben
• Je hoofd rustiger en vooral helderder en scherper wordt
• Je bloedsuikerspiegel stabieler blijft, waardoor je veel minder last hebt van energie-dips of een kort lontje. Maar ook minder vet zult gaan opslaan op je buik
• Je weer grip krijgt op je energie, je humeur en je lijf

Want cortisol is de sleutel. Zodra je leert hoe je je stresssysteem kunt kalmeren op de vrouwelijke manier, kun je de Bermuda Driehoek voor je laten werken. Zodat je kunt gaan genieten van al jouw prachtige jaren tijdens en na de overgang. Want echt, geloof het of niet, de jaren na je vijftigste zijn van jou. Het zijn de gouden jaren voor iedere vrouw. Maar wanneer je verstrikt zit in de hormonale Bermuda Driehoek gaan ze aan je voorbij. Daarom is het zaak dat je leert hoe de nieuwe spelregels werken zodat je de boel weer in balans kunt brengen en je kostbare energie kunt besteden aan al die dingen waar je blij van wordt.

Om je hiermee te helpen heb ik een heel nieuw kort programma gecreëerd. Hij was in eerste instantie bedoeld als Masterclass voor de Membership, maar omdat zoveel van jullie me zo echt hebben gesmeekt om hem ook vrij te geven voor niet leden heb ik er een nieuw programma van gemaakt dat toegankelijk is voor iedereen. Dus ook als je niet lid bent van de Membership kun je meedoen.

Het is een 30 daagse Cortisol Reset waarin we iedere week een stuk van de Bermuda Driehoek behandelen. Je krijgt dus iedere week een nieuwe les waarin ik je hele praktische tips en handvatten en opdrachten geef die je kunt uitvoeren. En je krijgt van mij iedere week drie praktische en eenvoudige weekmenu’s die je kunt gebruiken om je lichaam nog beter te ondersteunen. Als je real time naar de podcast luistert dan kun je meedoen met de live trainingen. Ik start daarmee op maandag 7 juli en dan vier weken lang. Maar ook als je niet realtime luistert naar de podcast dan kun je je ieder moment aanmelden via carolavanbemmelen.nl en dan op eigen gelegenheid het programma volgen.

Goed, dat was hem voor vandaag. Ik ga de komende weken hier weer verder met genieten van de zomer en natuurlijk ga ik samen met jullie vanaf 7 juli vier weken lang de cortisol reset doen. Dus als je er live bij wilt zijn ga dan naar carolavanbemmelen.nl en meld je aan. Dan zie ik je daar!

Geniet vooral heerlijk van je zomer, dat ga ik ook doen! Tot snel maar weer.