190 - Eiwitten

Stel je eens voor dat veel van jouw “overgangsklachten” misschien helemaal geen hormoonprobleem zijn… maar een eiwitprobleem.

En ik moet je eerlijk zeggen dat dit kwartje bij mij ook nog niet zo lang geleden viel. Maar de klachten van veganisten (en ook vegetariërs) lijken verdacht veel op… overgangsklachten.
De grote vraag is dus of dit toeval is of dat we hier een gigantisch puzzelstuk te pakken hebben?

Vermoeidheid, buikvet, botontkalking, slecht slapen en zelfs brain fog hebben namelijk één ding gemeen en dat is een chronisch tekort aan hoogwaardige eiwitten.

Dus dat is waar we het in de podcast van deze week over gaan hebben. Over één van de nieuwe self-care spelregels die enorm belangrijk wordt na je vijftigste. En dat is: eet meer dierlijke eiwitten.

In de podcast leg ik uit waarom je lichaam na de vijftig juist floreert op dierlijke eiwitten. Ik leg uit waarom ik geen voorstander ben van een plantaardige of vegetarische leefstijl. Waarom je eiwitten nodig hebt om af te vallen en meer energie te krijgen.  

En ik ga het met je hebben over botontkalking en hoe je dit kunt keren.

Heel veel luisterplezier!

Je kunt de podcast ook luisteren in deze podcast-apps.

• YouTube Video
• YouTube Music Podcast
• Apple Podcast
• Spotify Podcast

Dag mooie vrouw!

Daar ben ik weer met een nieuwe podcast. En terwijl ik deze podcast schrijft raast de wind om ons huis en regent het pijpenstelen. De herfst in Zweden is begonnen. Ik heb vandaag ook voor het eerst de houtkachels aangestoken. Het is altijd een spelletje om daar zo lang mogelijk mee te wachten. Maar omdat het een paar dagen duurt voordat ze echt lekker warm zijn ben ik er vanmorgen toch maar mee begonnen.

Ik vind het altijd heerlijk als het herfst wordt. Ik hou van de seizoenen. En in het gebied in Spanje waar we volgend jaar gaan wonen is dat ook nog. We hebben ons oog laten vallen op een heel leuk huis in de bergen in Navarra, vlakbij Logrono. Dus daar zijn we heel druk mee bezig en het ziet er allemaal heel goed uit. Dus waarschijnlijk gaat dat het worden. Ik hou je op de hoogte.

Ons eigen huis staat nu natuurlijk in de verkoop en ook daar is veel belangstelling voor. Het schijnt dat dit soort huizen in deze regio dun gezaaid zijn. Dus ook dat gaat vast goedkomen.

Verder ben ik al ruim twee weken home alone en ik vind het echt heerlijk. Het is heel fijn om even een tijdje met mezelf te zijn merk ik. Nu ben ik natuurlijk ook achterlijk druk geweest de afgelopen weken met het nieuwe programma EET als een Vrouw. En het lijkt wel alsof jullie daarop hebben zitten wachten. Ik ben echt platgemaild en ook het aantal vrouwen dat meedoet is enorm. En daar ben ik blij mee.

Ik ben namelijk van mening dat het tijd wordt dat we het huidige narrative, namelijk dat je als vrouw na je vijftigste over datum bent gaan herschrijven. Want het is echt belachelijk dat mannen steeds mooier en interessanter gevonden worden naarmate ze ouder worden en dat van vrouwen wordt verwacht dat ze eeuwig jong blijven.

Of dat we het normaal vinden dat we in de aftakeling gaan als we de vijftig zijn gepasseerd. Want dat is dus gewoon echt niet nodig. Het enige dat nodig is, is dat we de nieuwe self-care spelregels gaan leren die we nodig hebben om vanaf nu zelf de rol van oestrogeen en progesteron over te nemen.

En over één van die nieuwe spelregels ga ik het in de podcast van vandaag met je hebben. Het zal vast geen nieuws voor je zijn, want als je erop gaat letten zie je het overal. En die spelregel is dat je als vrouw 50+ fors meer eiwitten nodig hebt.

Jarenlang hebben we gehoord dat je als vrouw 50+ meer plantaardig moet gaan eten, maar dat is echt achterhaald. We hebben juist veel meer eiwitten nodig van een goede kwaliteit. En dat betekent dat we meer dierlijke eiwitten zullen moeten gaan eten. Ons lichaam kan overleven op plantaardige eiwitten, maar het floreert op dierlijke eiwitten.

En ik weet dat ik hier een gevoelig punt aanraak. Zeker wanneer je een groot deel van je leven misschien wel vegetarisch of zelfs veganistisch hebt geleefd. En ik begrijp ook absoluut de morele bezwaren op gebied van dierenwelzijn. Maar het is helaas een feit: mensen zijn in de basis geen planteneters. We kunnen planten verteren, maar planten zijn echt bedoeld als noodvoedsel. Onze beste voedingsbron bestaat uit eiwitten en vetten. Zeker na de vijftig.

Ik ben er de afgelopen maanden natuurlijk diep ingedoken ter voorbereiding van het nieuwe programma. Daarbij heb ik er natuurlijk tijdens mijn opleidingen over orthomoleculaire voeding, hormoonbalans en epigenetica ook het nodige over geleerd.

En wat ik heel bijzonder vind? Ik trof een lijstje aan met klachten die veganisten en ook vegetariërs ervaren wanneer ze langere tijd op een voornamelijk plantaardig dieet leven en die klachten lijken verdacht veel op overgangsklachten. Dit zijn ze:

• Vermoeidheid en energietekort
• Meer buikvet
• Botontkalking
• Stemmingswisselingen en brain fog
• Slecht slapen
• Dunner wordend haar

De grote vraag is dus: zijn het écht alleen maar je hormonen? Of heb je misschien ‘gewoon’ een chronisch tekort aan hoogwaardige eiwitten…? En gaat het daarom verkeerd tijdens de overgang? Ik vermoed eerlijk gezegd het laatste. Want mijn ervaring is, dat wanneer je de eiwitten gaat aanvullen, dat heel veel overgangsklachten verminderen of zelfs verdwijnen als sneeuw voor de zon.

Dat geeft toch te denken…

Maar ergens is het heel logisch. Want eiwitten zijn voor ons lichaam van levensbelang. Iedere lichaamscel is opgebouwd uit eiwitten en de hersenen bestaan zelfs voor 40% uit eiwit. Het lichaam gebruikt continu eiwitten voor allerlei processen. Daarom is het belangrijk om dagelijks een gezonde portie eiwitten te eten.

Eiwitten bestaan uit lange ketens met aminozuren. Dit is de bouwstof van eiwitten. En ik vergelijk dit eigenlijk altijd met een parelketting. Waarbij de eiwitbron de lengte van de ketting bepaalt. Des te lichter verteerbaar een eiwit is, des te korter vaak de lengte van de ketting is.

Wanneer je eiwitten eet, eet je dus eigenlijk kralenkettingen die in de maag vervolgens worden doorgeknipt door je maagzuur. Zodat je uiteindelijk losse kralen overhoudt. Deze losse kralen noemen we aminozuren. En die worden door het lichaam gebruikt om zelf dingen mee te bouwen. Je kunt ze ook wel vergelijken met legosteentjes. Ieder aminozuur is een legosteentje. En afhankelijk van de eiwitbron heeft ieder steentje een andere vorm en kleur.

Al deze aminozuren worden opgenomen in de lever waar ze worden omgezet in lichaamseigen eiwitten. Je kunt je dit het beste voorstellen als een enorme bak vol met allemaal legosteentjes. In alle kleuren en maten. Wanneer je goed varieert in je eiwitbronnen krijgt je lichaam alle verschillende aminozuren binnen die je nodig hebt. En daarmee kan je lichaam alles bouwen wat het wil.

Met de 20 verschillende aminozuren kan het lichaam duizenden verschillende soorten eiwitten bouwen. 9 van die aminozuren kan je lichaam niet zelf aanmaken en die dien je haar te geven via je voeding.

Wat belangrijk is om te weten is, dat aminozuren niet worden opgeslagen. Je hebt dus geen centraal magazijn vol met aminozuren. Als je lever binnen 2-3 dagen geen bestelling heeft voor de aminozuren die hij heeft liggen dan worden ze afgevoerd.

Als het lichaam bouwmateriaal nodig heeft, dan doet het een bestelling bij de lever. De lever kijkt vervolgens wat hij op voorraad heeft en verstuurt de bestelling alleen als ie compleet is.

Dus als het lichaam iets vraagt en het is er niet, dan krijgt het niets. Wanneer er verder geen levensbedreigende situatie is, dan is dat vaak niet zo’n probleem. Maar wanneer er wel een serieuze beschadiging is dan zal het lichaam weefsel afbreken om zo aan de benodigde eiwitten te komen. Maar dat doe het dus alleen als het gaat om overleven of om onderhoud van belangrijke organen.

Daarom is het dus ontzettend belangrijk om iedere dag voldoende variatie aan eiwitten te eten. En om iedere dag eiwitten te eten van een hoge kwaliteit die je lichaam gelijk kan gebruiken. En dat is helaas niet het geval met plantaardige eiwitten. Die zijn incompleet. Dat zijn dus eigenlijk halve legosteentjes die je heel kunt maken door ze goed te combineren. Bijvoorbeeld door broccoli te combineren met rijst. Maar dan nog krijg je een aan elkaar geplakte legosteen. En die is natuurlijk vele malen minder stevig dan een legosteen uit één stuk.

Daar komt bij dat je om aan voldoende eiwit te komen op de plantaardige manier maar liefst 3 kilo broccoli en 1 kilo rijst moet eten op een dag. Daardoor krijg je dus ook nog eens een enorme hoeveelheid koolhydraten binnen. En ook dat is iets waar je na je vijftigste niet meer zo goed tegen kunt. Vandaar dat mijn advies is om echt meer dierlijke eiwitten te gaan eten. Dit is overigens ook een van de dingen die meenemen in EET als een Vrouw. Daarin heb ik een uitgebreid voedingsplan gemaakt waarin ik ervoor zorg dat je iedere dag voldoende eiwitten binnenkrijgt. Zodat je lijf achterstanden in kan gaan lopen, want die hebben we allemaal. En zelf de balans kan herstellen.

Want al onze lichaamscellen zijn opgebouwd uit eiwit. De binnenkant van een cel bestaat uit eiwit en de buitenkant uit vetten. En de kwaliteit vet die je eet die bepaalt hoe soepel de buitenkant van je cellen is. Als je voornamelijk plantaardige vetten eet, dan is de buitenkant vaak net zo stug als een plastic koffiebekertje. Daarom is het belangrijk om dierlijke vetten te eten of in ieder geval te kiezen voor omega 9 vetten als olijfolie.

OK, terug naar de eiwitten. Naast het feit dat je eiwitten nodig hebt voor je cellen, heb je het ook nodig voor de opbouw van alle lichaamsstructuren. De droge stof van de hersenen bestaat voor 40% uit eiwitten en: ook je botten hebben eiwitten nodig voor flexibiliteit. Stugger worden van cellen en bloedvaten zou dan ook weleens te maken kunnen hebben met een eiwittekort. Maar ook botontkalking kan een gevolg zijn van chronisch te weinig eiwitten. Net zoals te weinig energie.

Je hebt namelijk eiwitten nodig om energiecentrales (de mitochondriën) te kunnen bouwen en om te kunnen ontgiften. Als je niet beschikt over voldoende energiecentrales en of niet goed kunt ontgiften kost je dat heel veel energie.

Daarnaast worden eiwitten ingezet om vitamines en andere voedingsstoffen te transporteren door het lichaam en zijn ze nodig bij het maken van enzymen om voedsel te kunnen verteren. En je lichaam gebruikt eiwitten als basis voor de aanmaak van hormonen.

Dit betekent dus dat wanneer je te weinig hoogwaardige kwaliteit eiwitten eet, dat je lichaam de voeding minder goed kan verteren en opnemen. Maar ook dat de lever niet kan ontgiften en dat er dus een en ander scheef gaat in je hormoonhuishouding. Tot je veertigste trekken oestrogeen en progesteron dat vaak nog wel aardig recht, maar als je dit daarna niet zelf oppakt, gaan er echt dingen scheef in je hormoonhuishouding.

Veel overgewicht wordt veroorzaakt door een eiwittekort, omdat je zonder eiwitten niet kunt ontgiften. Maar eiwitten zorgen ook voor een goede verzadiging. Dus als iets heel weinig eiwitten bevat blijf je daarom honger houden waardoor je er veel meer van eet dan je nodig hebt.

Wat is nou de beste bron voor eiwitten? En kun je eiwitten ook halen uit proteïnepoeders. Want daarover is natuurlijk de laatste tijd veel te doen.

Persoonlijk ben ik voorstander van zo natuurlijk mogelijk. Mijn credo is eigenlijk altijd dat wanneer je het niet kunt vinden in de natuur, dat je lichaam het niet gaat herkennen en dus niet weet wat het ermee moet doen. Dus alle producten in de supermarkt als je daar de verpakking vanaf haalt en niet weet wat het is, dan weet je lichaam ook niet wat het is. Dat geldt dus ook voor proteïnepoeder. Je hebt het niet nodig. Het is een sterk bewerkt fabrieksproduct.

De beste bron voor eiwitten is gewoon voeding. En de belangrijkste eiwitrijke voedingsbronnen voor ons zijn: eieren, vlees, vis, kip en gevogelte, wild, noten/zaden/pitten, bijenpollen en insecten (alhoewel hierover de meningen verdeeld zijn…). Ook planten leveren eiwitten, maar dit is dus echt minimaal en van veel mindere kwaliteit in vergelijking met de dierlijke bronnen.

Ons lichaam heeft dan ook volwaardige dierlijke eiwitten nodig. Zeker na je vijftigste. Want na je vijftigste:

• Wordt het veel lastiger om spiermassa op te bouwen (door het verdwijnen van oestrogeen en progesteron).
• Spiermassa is je motor: voor kracht, stofwisseling en energie.
• En spiermassa bestaat uit… eiwitten.

Maar we zijn er nog niet…

Ik zei het net al: heel veel klachten die veganisten (en in mindere mate ook vegetariërs) ervaren, zijn EXACT hetzelfde als onze welbekende overgangsklachten. Over het algemeen zou je dan ook echt kunnen zeggen dat wanneer je wat mankeert, dat je waarschijnlijk een eiwittekort hebt.

Veel mensen en vooral veel vrouwen 50+ (!) hebben last van een eiwittekort. Dit kan ontstaan doordat je te weinig eiwitten eet. Maar ook doordat je te weinig variatie aanbrengt in de eiwitten die je eet. Als je bijvoorbeeld alleen eieren en kaas eet, dan krijg je dus maar twee verschillende legosteentjes binnen om mee te kunnen bouwen. Dat betekent dat heel veel reparatiewerk door je lichaam niet kan worden gedaan.

Het kan natuurlijk ook zijn dat je maagzuur niet zuur genoeg is om eiwitten goed te kunnen verteren. Heel veel mensen gebruiken namelijk onterecht maagzuurremmers. Omdat ze denken dat ze teveel maagzuur hebben. Maar maagzuur komt juist omhoog als het te weinig is. En het kan natuurlijk zijn dat je een tekort hebt aan de voedingsstoffen die nodig zijn om eiwitten te kunnen verteren. Vaak zeggen we dan dat we niet tegen eiwitten kunnen, maar het werkelijke probleem is niet de eiwitten, maar je hebt een verteringsprobleem. En als je dat oplost, dan kun je prima eiwitten eten.

Dan nog een laatste dingetje en dat is osteoporose. We horen vaak dat botten vooral calcium nodig hebben, of dat spieren vanzelf wel “meegroeien” als je maar voldoende beweegt. Maar de waarheid is dat eiwitten na je vijftigste een van de belangrijkste voedingsstoffen zijn om je lichaam sterk, energiek en veerkrachtig te houden. Niet méér eten, maar wél meer volwaardige eiwitten. En dat geldt zeker als je je botten gezond wilt houden.

Want botten bestaan niet alleen uit mineralen zoals calcium en magnesium. De basisstructuur van je botten, het geraamte waar die mineralen in worden ingebouwd, is gemaakt van collageen, en dat is eiwit. Zonder voldoende eiwit kun je dus nog zoveel calcium slikken als je wilt, je lichaam mist het fundament om sterke botten op te bouwen. Het mist het geraamte om de calcium in op te slaan.

Onderzoek laat zien dat vrouwen die na hun vijftigste voldoende eiwitten eten, minder kans hebben op botontkalking (osteoporose) en minder vaak botbreuken oplopen.

In EET als een Vrouw ga ik hier nog veel verder op in en leer ik je exact wat je kunt doen om osteoporose te stoppen en terug te draaien. Maar een van de belangrijke dingen waar je vandaag in ieder geval mee kunt beginnen is dus het eten van meer eiwitten.

En als je nu meer wilt weten over de nieuwe Self Care Spelregels voor vrouwen 50+ ga dan naar carolavanbemmelen.nl. Daar heb ik een hele uitgebreide gratis cursus voor je klaarstaan waarin ik je er alles over vertel. Want je hebt geen overgangsprobleem, je hebt gewoon nooit geleerd wat de nieuwe Self Care spelregels zijn voor jouw tweede helft. En zodra je die doorhebt, weet je hoe je jouw lichaam kunt gaan ondersteunen en gaat het zelf weer de balans herstellen.

Goed, dat wat het weer voor vandaag. Ik ben er weer over twee weken!